Thứ Năm, 19 tháng 7, 2007

Đời thứ nhất gia tộc (Đời thứ 11 họ Nguyễn)

Phần thứ hai
Nguồn gốc - Thân thế, sự nghiệp các đời trong gia tộc
Cụ tổ Nguyễn Pho Tự Nguyễn Phu
Ngày, tháng, năm sinh của cụ Tổ không được lưu truyền lại. Theo tính toán khoảng cách năm sinh giữa các đời trong dòng tộc Nguyễn (Nam Huân Nang) và tuổi tác của các đời trong chi, ngành tộc, trong gia tộc, ước đoán cụ sinh vào những năm 1840 - 1850. Cụ mất 15 tháng 1 âm lịch (không rõ năm).
Cụ tổ có hai cụ bà:
1- Cụ bà Cả (đầu tiên) là cụ Vũ Thị Cà, không rõ ngày sinh và ngày mất.
2- Cụ bà kế là cụ Phạm Thị Niệm([1]), không rõ ngày sinh.
Ngày mất: 15 tháng 12 âm lịch (không rõ năm)
Phần mộ:
- Mộ cụ tổ Ông: xây hình tròn, đặt trên thửa ruộng cạnh thổ cư gia tộc phía Bắc xóm Đồng Xích (nay là xóm 1).
- Mộ cụ tổ Bà Vũ Thị Cà: xây hình vuông, đặt tại nghĩa trang xã (Mục Nang) gần khu mộ gia tộc.
- Mộ cụ tổ bà Phạm Thị Niệm, xây hình tròn, đặt trên thửa ruộng cũ của ông Nguyễn Vĩnh, phía Đông là thổ cư ông Nguyễn Trâm, phía Tây là nghĩa trang xã (Nội dưới).
Cụ tổ là con út trong gia đình đông con trai, lại nghèo túng; là một cố nông quanh năm đi làm canh điền cày thuê ruộng đất cho các điền chủ trong làng, không được học hành chữ nghĩa.
Cụ tổ làm lụng cần mẫn, siêng năng; khéo tay cầy, bừa ruộng đất được chủ điền và thợ cấy ưa thích.
Tính tình cụ vui vẻ, cởi mở, dễ gần gũi, hoà nhập với mọi người, nhất là các bạn thợ cầy, thợ cấy cùng cảnh nghèo túng, làm lụng với nhau. Cụ có trí nhớ tốt, nhớ nhiều truyện cổ tích và ưa thích kể lại cho mọi người nghe. Các bạn thợ cầy, thợ cấy thường quây quần xung quanh nghe cụ kể truyện quên hết vất vả, nhọc nhằn. Bạn bè cùng cảnh rất quí mến cụ. Những ngày cụ vắng bóng ngoài đồng ruộng, họ cảm thấy thiếu một người rất thân thương trong gia đình.
Do cha mẹ nghèo túng lại đông con trai nên cụ muộn lập gia đình riêng. Hàng ngày cụ cặm cụi đi làm thuê kiếm sống và giúp đỡ cha mẹ nên chưa dám sớm nghĩ đến việc cưới vợ.
Sau này, cụ lập gia đình với cụ bà Vũ Thị Cà, sinh được 2 con trai Nguyễn Sa và Nguyễn Mưu. Hạnh phúc của hai cụ cùng các con khoảng được sáu, bảy năm thì cụ bà và hai con bị bệnh nặng đã sớm vĩnh biệt cụ. Số phận phũ phàng, bi thảm đến với cụ. Cụ chỉ còn biết hàng ngày cặm cụi đi làm thuê kiếm sống, giảm bớt nỗi sầu muộn. Cụ cứ nấn ná tái hôn và lập lại gia đình.
Mãi đến ngoài 30 tuổi, cụ được cụ tổ Phán Cẩn (họ Phạm), một nhà nho trong làng mến yêu đức tính hiền hậu, vui vẻ, cởi mở, cần mẫn, siêng năng làm lụng của cụ, đã vun đắp xây dựng hạnh phúc trăm năm cho cụ với cô con gái thứ hai là Phạm Thị Niệm. Với sự quan tâm của gia đình, hai người đã ưng thuận thành vợ, thành chồng; sống với nhau hạnh phúc, tin cậy nhau và cũng làm lụng, lập nghiệp.
Hai cụ luôn luôn gắn bó với nhau, vừa đi làm thuê, vừa tự cầy cấy để có thóc gạo trong nhà, vừa chấp gai, đan lát để có tiền chi tiêu. Hai cụ muốn vượt ra khỏi cảnh nghèo nàn, túng bấn để khá giả hơn và có cơ nghiệp riêng.
Hai cụ sinh được một con trai là Nguyễn Phụ và một con gái là Nguyễn Thị Hiền (thường gọi là Hến). Vợ, chồng, con cái sống đầm ấm, hạnh phúc với nhau dưới mái nhà tranh, cạnh cây mít cổ thụ, chung quanh là ao, ngòi, ruộng trũng, đường đi, lối lại còn nhỏ bé và lầy lội khi mưa bão.
Nền nhà của hai cụ khi xưa là nguyên hình nền nhà cũ cháu đích tôn Nguyễn Vĩnh, tiếp theo là cháu Nguyễn Huy Chuyển.
Cây mít cổ thụ ngày xưa ở ngay cạnh đầu nhà và bếp phía sau của cháu Nguyễn Trường, giáp hàng rào cây mây, cây ruối thổ cư cụ Nguyễn Đạn (cụ Tài Đạn).
Ước vọng của hai cụ là gia đình khá giả, thịnh vượng nhưng thời đó tuy làm lụng cật lực vẫn không toại nguyện. Song hai cụ đã lưu lại cho các con, cháu sau này những đức tính tốt đẹp của hai cụ. Các con, cháu đời sau đã thực hiện được.


[1] Có ý kiến: Cụ còn mang tên Phạm Thị Phấn

Không có nhận xét nào: